موضوع غذای سلامت
و سالم مدت‌هاست توسط وزارت بهداشت پیگیری می‌شود. در این بین وزارت
جهادکشاورزی نیز با اجرا و به وجود آورن زیر ساخت‌های محصول سالم روند
تولید غذای سالم را سرعت بخشیده است. یکی از ارکان مهم در تولید محصول سالم
استفاده از کود و سم مناسب است. البته مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت غذا
در وزارت جهاد کشاورزی معتقد است که موضوع کود در تولید محصول سالم بسیار
موثر است. ضمن اینکه کود سالم و بدون آلودگی با توجه به نحوه مصرف خاک و اب
را نیز آلوده نمی‌‌کند.
سعید سعادت در گفت‌وگو با خبرنگار
گروه کشاورزی ایانا می‌گوید: برای اجرای روند سالم‌سازی غذا، و تولید
محصول کشاورزی سالم، اصلی‌ترین کار داشتن «کود سالم و بدون آلودگی» است.
سال 92 و اوایل سال 93 با مشکلاتی مواجه شدیم که بازخوردهایی از جامعه
کشاورزی به ما رسید بر این مبنا که کودهای مورد مصرف اثرگذار نیست. در این
مورد تحقیق و بررسی‌هایی انجام شد و به یک نکته مهم دست پیدا کردیم. او
اضافه می‌کند: کود به دلیل اینکه استاندارد اجباری ندارد متولی و ناظر کیفی
ندارد و سازمان ملی استاندارد هم نظارتی بر آن ندارد. وزارت بهداشت متولی
سلامت غذاست و روی نهاده‌ها نظارتی ندارد در عین حال وزارت جهاد کشاورزی هم
وظیفه‌ای در این مورد نداشت. در واقع این نهاده رها شده بود.
او با اشاره به اینکه پیش از سال
92 که تحریم‌ها برای ما جدی شده بود و بخش دولتی نیز توان تولید کود نداشت،
توضیح می‌دهد: بخش خصوصی برای واردات و تولید کود شیمیایی وارد عمل شد.
این یک خبر خوب برای بخش تولید در کشاورزی بود اما مواردی هم دیده می‌شد که
تولید‌کننده یا واردکننده کود کیفی را به بازار عرضه نکرده است. یعنی در
مواردی دارای عناصر آلاینده بود و در مواردی هم مواد لازم را به اندازه
کافی نداشت.
او اضافه می‌کند: این موضوع توسط
وزارت جهادکشاورزی پیگیری شد که در اواخر سال 93 آیین‌نامه‌ای با عنوان
انواع مواد کودی ثبت و اعلام شد. برمبنای این آیین‌نامه تمامی کودها چه
وارداتی و چه تولید داخل، باید پیش از عرضه در بازار ثبت شوند. در واقع این
ثبت کود را شناسنامه‌دار می‌کرد، یعنی کود را چه شرکتی وارد یا تولید
کرده، از چه موادی ساخته شده و با چه برندی به بازار عرضه می‌شود تا در
بازار قابل ردیابی و اعمال مقررات باشد.
مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت
غذا توضیح می‌دهد که موسسه خاک و آب وظیفه‌مند شد تا ثبت کودها را برعهده
بگیرد. او می‌گوید: این موسسه دستورالعملی را تنظیم کرده و سامانه‌ای را
برای ثبت انواع مواد کودی به وجود آورد. با استناد به این سامانه و مدارکی
که از تولید کننده و وارد کننده درخواست شد، اقدام به ثبت کودها کرد.
سعادت در مورد ثبت کودها و آمار
موجود در سامانه ثبت کود توضیح می‌دهد: تعداد کود مورد تقاضا برای ثبت 9346
برند-فرمول است. از این تعداد 3728 مورد کود تولید داخل است 5303
برند-فرمول وارداتی و 315 برند-فرمول هم توزیعی (شرکت‌ها یا افرادی که
براساس سفارش یک نوع کود خاص را تقاضا می‌کنند و کود براساس تقاضا ساخته
می‌شود) است.
او اضافه می‌کند: تعداد شماره ثبت
صادر شده تا امروز 7268 مورد بوده که 4688 مورد وارداتی، 2297 مورد تولیدی
و 283 مورد هم توزیعی است. حدود 1668 مورد هم وجود دارد که به دلیل عدم
تطابق (وجود آلاینده یا عدم وجود مواد لازم) نتوانستند ثبت شوند.
مدیرکل دفتر محیط زیست و سلامت
غذا توضیح می‌دهد که تمام این کودها لیست شده و اسامی آنها به تفکیک در
لیست وجود دارد او می‌گوید: با این شیوه هر تولید کننده، واردکننده و توزیع
کننده پیش از عرضه کالایش در بازار باید شماره ثبت را اخذ کرده و روی
بسته‌های خود درج کند. کود یا به عبارت بهتر برندی که ثبت شده و رسمی باشد
باید یک کد پنج رقمی را روی تمامی بسته‌ها کود خود چاپ کند.
او بااشاره به اینکه اگر کودی این
کد پنج رقمی را نداشته باشد و در واحدی عرضه شود به معنای آن است که این
کود قاچاق است و سازمان تعزیزات حکومتی باید برای اعمال قانون و جمع‌آوری
آن اقدام کند می‌گوید: ممکن است شماره‌ای هم روی بسته‌های کود درج شده
باشد، کافی است که این کد پنج رقمی را به یک سرشماره پیامکی ارسال ‌شود،
بلافاصله مشخصات کود شامل شماره ثبت کود، نام تولید کننده، توزیع کننده یا
واردکننده کود، عناصر تشکیل‌دهنده و حتی وزن بسته کود را به خریدار ارسال
می‌کند. او اضافه می‌کند: سرشماره 3000646424 پیامکی موسسه خاک و آب است که
می‌تواند صحت شماره ثبت کود را تایید کند. پیش از این اتفاق هر کودی با هر
فرایند یا کیفیتی می‌توانست در بازار عرضه شود. محصول آلوده نتیجه
نهاده‌های آلوده به خصوص کود آلوده است و این سامانه کمک می‌‌کند که تشخیص
نهاده سالم آسان‌تر شود.